Cultureel Yogya

De stad Yogya telt bijna 1 miljoen inwoners. Voor Java is dit een 'kleine' stad. Wat mij vooral opvalt is dat er naast Europese toeristen ook enorm veel Indonesische toeristen zijn. Vooral met het lange weekend. In Indonesië worden feestdagen voor zowel moslims als christenen 'gevierd'. Gisteren was het hemelvaart voor de christenen en vandaag voor de moslims. In gang 2 is het in de moskee zo druk dat ze zelfs in de steeg bidden. 

Yogyakarta is het culturele hart van Java. Dans- en poppentheater vind je hier volop. Ik heb besloten om de laatste week dat ik alleen reis in Yogya te blijven. Vanuit Yogya kan ik excursies maken. De afgelopen weken van plaats naar plaats gereisd. Het is fijn om ergens iets langer te blijven. Zo krijg ik een beetje voeling met de mensen om me heen. De eigenaar van Andrea Hostel is een Zwitser. Hij heeft de halve wereld afgereisd. De liefde heeft Sammy doen besluiten om in Yogya te blijven. Hij weet veel te vertellen over de gebruiken en de omgeving van Yogya. Best handig zo'n lopende en pratende lonely planet. De hostel staat niet voor niks als eerste in de lonely planet. In ieder geval voel je je erg welkom. Ook het wel en wee in gang 2 voelt goed. Als ik zin heb om de drukte in te gaan ben ik zo in Malioboro. Als ik zin heb om te zwemmen hoef ik ook alleen maar een paar 100 meter te lopen. Soms hoef je ook niet alles te willen zien. Er moet nog altijd iets overblijven waardoor je terug wilt komen vind ik. 

Het kraton is alleen 's morgens te bezoeken. De sultan en zijn gevolg willen de rest van de dag zelf gebruik maken van het paleis. Rondom het paleis is een mikrosamenleving. Binnen de muren van de kraton wonen ongeveer zo'n 25.000 mensen die verbonden zijn aan het paleis. Er zijn scholen, winkels etc. Ze spreken hier zelfs een eigen taal. De entree van het paleis is niet erg duur. Wat ik grappig vind is dat elke bezoeker een los kaartje van 1000 roepia moet kopen voor het gebruik van een fototoestel. Het kaartje is incl. gids. Vreemd genoeg krijg ik geen gids, maar dat vind ik niet erg. Ik vind het wel fijn om zelf rond te kijken. Het paleis is gebouwd in de tweede helft van de 18e eeuw. Ergens heb ik gelezen dat de kraton van Yogyakarta een nauwkeurig en zorgvuldige weergave van de Javaanse kosmos is. Elke toegang, gebouw, binnenplaats, boom en veld heeft een specifieke symbolische betekenis. Het spirituele centrum van de kraton is de Pelataran Kedaton, de "koninklijke binnenplaats". De ingang tot de Pelataran Kedaton wordt bewaakt door "grijnzende" zilveren reuzen. Deze beelden zijn hemelse bewakers, gemaakt naar het voorbeeld van de grote dwarapala figuren die bij de ingang staan van de Candi Sewu net buiten Yogya. Op de grote "koninklijke binnenplaats" staat de Bangsal Kencono, de "gouden troonzaal". De bewakers (abdi dalem) van het paleis zijn mannen die traditionele kleding dragen. Militaire bewakers kom je hier niet tegen. Naar verluidt zou het sultanspaleis beschermd worden door onzichtbare krachten. Dit kraton is het enige in Indonesië die nog status heeft. Het paleisleven kent veel ceremonies. Er is een tentoonstelling te zien over batik, ontvangen geschenken en kleding van de sultan. Hele schoolklassen zie ik voorbij komen. Batik is hier de mode lijkt het wel, of vinden ze het juist gemakkelijk om zo elkaar te herkennen? Allemaal hebben ze dezelfde batikblouse aan. Ik kijk bij een voorstelling wayang kulit. Het is een schimmenspel. De voorkant vind ikzelf niet zo interessant. Als ik omloop zie ik achter het scherm de poppenspeler en een heel gamelanorkest. Vlak achter de poppenspeler zitten de 'bewakers'. Het is leuk om te zien hoe hun sociale omgang is. Ze kruipen op handen en knieën naar elkaar toe en geven elkaar een hand. Ik zie ook dat de een hoger geplaatst is in de hiërarchie dan de ander. Ze praten zachtjes met elkaar en drinken thee. Ondertussen speelt de poppenspeler zijn spel en het orkest de muziek. 

Ik heb een paar dagen later vervoer geregeld naar Borobudur en Prambanan. Ik ga met nog twee andere Nederlandse stellen en een Japanner. De Japanner heeft een strakke planning. Hij heeft slechts een weekje vakantie om half Indonesië af te reizen, en moet de vlucht  van half 3 richting Japan halen. Het ene stel verblijft in dezelfde hostel als ik en het andere stel een paar deuren verder. De chauffeur schijnt haast te hebben. We gaan eerst naar de zonsopgang kijken. Het is schitterend hoe de zon opkomt achter de 'rokende' Merapivulkaan. Het is een prachtig gezicht! 

We gaan eerst ontbijten en dan naar de Borobudur. Het is een leuk gezelschap. We wisselen over en weer tips uit. Ik heb mijn verwachtingen over de Borobudur al enigszins  bijgesteld. Sammy vertelde dat de Borobudur een schitterende Boeddhistische tempel is, maar dat het niet zo uitgestrekt is als Angkor Wat in Cambodja. We besluiten om een gids te nemen. De gids vertelt uitgebreid over de ontdekking en de restauratie van de tempel. Langzaam lopen we richting de tempel. De onderste laag is 'de hel'. De borobudur is geen tempel waar gemediteerd werd of ceremonies werden gehouden. Het is bedoeld om mensen het verhaal te vertellen over Boeddha. Onze gids is grappig en ondeugend. Ook weet hij boeiend te vertellen over het boeddhisme. We gaan naar de tweede laag. Dit moet het leven op aarde voorstellen. Soms gebeuren er goede dingen en soms minder goede dingen. De gids vertelt over de 'mudras' van Boeddha. Tenslotte gaan we naar de derde laag. De laag van 'verlichting'. De hele derde laag is begeven van de stoepa's. Het is indrukwekkend. Als je op de bovenste laag bent kijk je zo uit over de jungle.

Op naar de Hindoeïstische tempel Prambanan. De chauffeur zet er weer het gas op. Nu besluiten we om ieder onze eigen weg te gaan. De Prambanan is geweldig mooi. Ontzettend anders dan de Borobudur, maar dat kan ook haast niet anders. Er waait een heerlijk briesje. Het is fijn om rond de tempels te lopen, af en toe een tempel te beklimmen en binnen te gaan. 

Zo, ik kan er weer twee van mijn lijstje schrappen. We gaan eerst onze Japanse medereiziger bij het vliegveld afzetten. De chauffeur stelt voor om naar een Kopi Luwak fabriek te gaan. Ikzelf ben er niet echt kapot van. Ook omdat ik heb gelezen hoe ze met de dieren (civetkatten) omgaan, en de chauffeur een graantje meepikt van ons bezoek. De anderen willen het graag zien. Onder 'groepsdruk' zeg ik ja. Dat is weer even geleden dat ik daar 'last' van had. Het alleen reizen bevalt me te goed denk ik! We worden bijna koninklijk onthaald. We krijgen een rondleiding. Ja, de dieren zitten in een kooi en bewegen niet veel omdat het nachtdieren zijn zegt de dame. We krijgen te zien hoe de bonen eruit zien nadat ze 'uitgepoept' zijn door de civetkat, net gewassen en hoe vrouwen op een rijtje de bonen pellen. Het lijken wel 'de garnalenpelsters van Volendam'. We krijgen iets van het brandingsproces te zien. We mogen zelfs een boon met wat geperste palmsuiker proeven. Daarna worden we uitgenodigd om een heerlijke kopi luwak te drinken. Eerlijk is eerlijk....ik proef geen enkel verschil!! Het is zo gehypet. Ondertussen krijgen we een stukje van de film 'the bucketlist' te zien. Met een knap staaltje knip- en plakwerk prijst Jack Nicholson de kopi luwak aan. Ik denk dat 'ome Jack' geen idee heeft dat hij mensen aan het werven is om kopi luwak te kopen. De film is afgelopen. Een andere dame komt tevoorschijn. Ze begint te vertellen dat Oprah Winfrey lyrisch is over kopi luwak. Uiteraard drinkt Amerika vanaf nu alleen maar kopi luwak! Ze gaat nog verder. Ze vertelt dat je als je het drinkt de kans op kanker,  osteoperose en alle vreselijke ziektes vermindert. Eerlijk gezegd denk ik zelfs dat ze zegt dat je het dan niet krijgt, maar dat weet ik niet zeker. Huppekee, iedereen aan de kopi luwak! Een stel koopt koffie voor thuis. Ikzelf koop uiteraard niets. Ik heb een hele leuke dag gehad, maar het allerlaatste bezoekje had voor mij niet gehoeven.

Het weekje Yogyakarta heeft me goed gedaan. Ik ben uitgerust. Nog één nachtje slapen en dan zie ik 'm'n menneke' weer!

PS Alle foto's kun je zien in het 'tabblad' naast het kopje reisverhalen.