Surabaya

Het grijpt me toch meer aan dan ik had gedacht! Ik ben namelijk in Surabaya. Mijn vader is er geboren en getogen, en mijn moeder heeft er gewoond en gewerkt. Mijn beide ouders hebben hier mooie tijden gekend, maar ook verdriet gehad. Surabaya was na het einde van de tweede Wereldoorlog, zo'n bijna 70 jaar geleden het strijdtoneel van felle gevechten tussen o.a. Nederlanders en Indonesiërs. Surabaya wordt door de Indonesiërs ook wel 'stad van de helden' genoemd. Voor hen is in deze stad de revolutie begonnen. Al vanaf het vliegveld zie je allerlei memorabilia van de revolutie aan de kant van de weg staan. Veel vliegtuigen en standbeelden. Aan beide kanten waren de verliezen enorm. Families werden uit elkaar gedreven, buren wilden ineens niets meer met elkaar te maken hebben en vele mensen kwamen om. Een verhaal heeft altijd twee kanten. Toch het verhaal van die ene kant, zoals ik het ken, leidt als een rode draad door het leven van mijn ouders, en dat van mij onder andere. Het heeft mij zelfs een beetje gevormd tot wie ik nu ben denk ik.

Hotel Paviljoen is gevestigd in een oud voormalig koloniaal pand. Mijn kamer is Spartaans. Het is tot aan het plafond toe betegeld. Vreemd genoeg zijn alle 'goedkope' kamers bezet? De vrouw die het hotel bestiert geeft allerlei informatie over Surabaya. Ik vraag aan haar of ze iemand kent die mij kan rondleiden door Surabaya. Nee, die kent ze niet zegt ze. Ze kent alleen maar gidsen die niet zo goed zijn. Ze zegt dat ik goed op mijn spullen moet letten als ik buiten rond loop, en niet s'avonds laat op straat moet gaan rond zwerven. Dat was ik sowieso niet van plan. Ook uit haar reactie begrijp ik dat de 'Arabische' en 'Chinese' wijk beter kan overslaan? 

Ik ga op pad. Het hotel ligt vrij centraal met hetgeen wat ik wil zien. Het is een zijstraat verwijderd van de grote hoofdweg. Het verkeer in Surabaya lijkt nog hectischer te zijn dan in Jakarta. Ook moet ik goed uitkijken waar ik loop. Het trottoir ligt vol kapotte betonplaten en tegels. Op een of andere manier hebben mensen al vrij snel in de gaten dat ik niet van hier ben. Ik word nieuwsgierig aangekeken. Voel me zelfs niet helemaal op mijn gemak.

De straat waar mijn pa vroeger gewoond heeft is makkelijk te vinden. Als ik de wijk in loop zie ik huizen met oerhollandse oranje dakpannen, in facet geslepen ruitjes en typische art deco kenmerken. Veel huizen zien eruit of ze elk moment kunnen instorten. Wat is het verdrietig om te zien dat huizen ooit met veel liefde en vakmanschap gebouwd er nu in zo'n slechte  staat bij staan. Met een beetje fantasie kan ik me wel een voorstelling maken hoe het ooit geweest moet zijn. Beide huizen waar mijn vader heeft gewoond staan in dezelfde straat. Nummer 7 is gemakkelijk te vinden. Het huis is voorzien van een hoge poort met een groot hekwerk om het huis. Dit huis is goed onderhouden. Ik gluur door de poort en maak een foto. Nu nog een foto met huisnummer 10 erop denk ik. Ik loop de straat door. Sommige huizen zijn in zo'n slechte staat dat ze gewoon onbewoonbaar zijn. Nu heb ik ook huisnummer 10 gevonden. Het huis is niet echt goed onderhouden maar wel bewoond zo te zien. Ik ga op een muurtje staan om het huis iets beter te kunnen zien. Het huis ligt van de weg af met veel begroeiing er omheen. Een auto rijdt stapvoets langs  het huis en stopt. Er stapt een man uit. Ik krijg het nu wel even benauwd. Ik leg zenuwachtig uit waarom ik zo aan het gluren ben. Hij verstaat niet veel Engels maar ik denk dat hij mij wel begrijpt. Ik zie nu bij de poort een bordje met bel hangen. De bel zie ik echter niet hangen. De man kijkt met me mee. Helaas is er niemand thuis zo te zien. Zo goed en zo kwaad als het gaat maak ik een foto van het huis.

Ik loop nu weer terug naar de hoofdstraat. Ik zie een groot winkelcentrum. Ik ben sinds mijn reis nog niet in een 'shoppingmall' geweest. Ook bewust gemeden i.v.m. advies BuZa. Het overtreft het woord 'groot'. Nog nooit zoiets gezien! Ik kijk mijn ogen uit. De allerduurste merken zie je hier voorbij komen, o.a. Bulgari, Tissot en nog veel meer dure merken. Ze hebben zelfs een Zara. Misschien kan ik nog een goedkoop jurkje op de kop tikken denk ik. In Bali is bij de wasserette een jurk foetsie geraakt en een aantal dingen zijn net iets te warm gewassen. Het kan ook zijn dat ik ben aangekomen door al dat lekkere eten! De prijzen in de Zara liggen zelfs hoger dan bij ons. Ik zie een simpel jurkje van bijna 1 miljoen roepia. Omgerekend is dat 70 euro! In Indonesië verdienen mensen net iets meer dan 1 miljoen roepia per maand. Hoe kunnen mensen dit betalen vraag ik me af. Als ik iets beter kijk zie ik alleen maar mensen door het winkelcentrum lopen zonder aankopen, zich te vergapen aan al die spullen die ze waarschijnlijk niet kunnen kopen op een enkeling na. Later las ik in de reisgids dat er zelfs een ijsbaan in het winkelcentrum is. Zelfs op Bali is het verschil tussen rijk en arm enorm groot. Op weg naar het ziekenhuis zag ik rijke Indonesiërs de bypass als racebaan gebruiken met hun Masserati's, Ferrari's en Porsches. In een klein winkeltje van ongeveer 10m2 wil ik naar een ringetje kijken. Alle vier meisjes springen met gretigheid op van hun stoel. Ze kijken me verwachtingsvol aan. Ik schuifel naar rechts de vitrine af. Zij schuifelen mooi met me mee. Ik denk dat er zeker een paar honderd mensen in het winkelcentrum werken. De mensen hangen zo'n beetje de hele dag. Dat lijkt mij zo demotiverend! Wachtend op die ene klant die wellicht iets zal kopen. Ik hou het al snel voor gezien.

Ik loop weer richting hoofdstraat. Ik kom voorbij Hotel Majapahit (voorheen Oranjehotel) en de VVV (voorheen Simpangclub). De verhalen van mijn vader komen nu nog meer tot leven na de gebouwen en de stad met eigen ogen gezien te hebben. Ik steek de rivier Kali Mas over om richting Stasiun Gubeng te gaan om een treinkaartje naar Malang te regelen. Het is nu bijna 5 uur. Zal ik toch een taxi pakken richting de Arabische wijk? Ik besluit om eerst terug te gaan naar het hotel.
Mensen zijn al druk bezig om hun eettentjes voor het hotel op te bouwen en de kaki lima (5 poten/kar met eten) zie ik ook al lopen. Ik ben moe van het lopen en besluit vanavond gewoon voor het hotel te eten.

Het is een drukte van jewelste bij het eettentje voor mijn hotel. Je ziet het personeel af en aan rennen. De een ruimt alle vuile vaat op in een grote teil, de ander neemt bestellingen aan en weer iemand anders zorgt voor het drinken. Als de kok een gerecht klaar heeft schreeuwt hij met zijn rauwe stem de bestelling door. De mensen van dit tentje zijn goed op elkaar ingespeeld. Ik aap de overige mensen na, schrijf mijn bestelling op een briefje en geef het aan een jongen. Ondertussen wurm ik mij op een plastic krukje aan een lange tafel. Een jonge vrouw zit naast mij. Ze is samen met haar ouders een hapje eten. Ze spreekt goed Engels. Ik vertel haar over mijn reis. Ondertussen krijg ik warme pinda's in schil aangeboden van haar. Ik heb heel veilig witte rijst met udang (garnalen) sambel goreng besteld. En ook Es Teh. Naast mij zie ik dat ze krab, vis van de barbecue en venusschelpen hebben besteld. Ik kijk er een beetje jaloers naar. De vrouw naast mij schuift me wat schelpen toe. Wat is het toch heerlijk om tussen al deze voor mij onbekende mensen zonder bestek te eten maar gewoon met de hand. Nadat ik klaar ben reken ik af. Ik heb voor 1,20 gegeten en gedronken. Bij het afscheid nemen zegt de jonge vrouw nog even dat ik alert moet zijn in deze stad. Nog even een kop koffie drinken bij een ander tentje. Met de man praat ik met handen en voeten. Ook deze man zegt dat ik voorzichtig moet zijn. Mmmm, denk ik?! Word ik nu door al die waarschuwingen een beetje bang? Laat ik me toch teveel leiden door de blikken op straat. Hebben de verhalen van vroeger mij teveel aan het denken gezet? Waarom word ik hier in Surabaya zo vaak gewaarschuwd? Op andere plekken in Indonesië heb ik het nog niet eerder meegemaakt. Ik besluit toch mijn gevoel te volgen en naar het hotel terug te gaan. Tenslotte telt een gewaarschuwd mens voor twee. Dezelfde avond skype ik met het thuisfront. Ik vraag aan Marlon wat zijn ervaringen in Surabaya waren twee jaar geleden. Marlon vond het een prettige stad. Hij had geen onveilig gevoel. 

Die nacht slaap ik bijna niet. Ik schrik rond een uur of 3 wakker. Ik luister nog eens goed. Moet ik nu toch even buiten gaan kijken wat er aan de hand is? Ik weet wel dat je dat juist nooit moet doen! Misschien toch net iets teveel horrorfilms gezien en thrillers gelezen. Ik controleer de deur nog even of hij goed op slot zit. Als ik beter luister bedenk ik me ineens dat ze
waarschijnlijk de eettentjes aan het afbreken zijn. Maar naar mijn gevoel blijft het de hele nacht onrustig. Ik slaap met mijn ogen open. 

De volgende ochtend  ga ik naar de pasar. Naarmate je naar achteren loopt worden de beelden steeds bizarder. Ik glibber op mijn slippers door het drek wat er op de vloer ligt. Een man is poten van een rund aan het koken. Ik vraag of hij het goed vindt dat ik een foto van het tafereel mag maken. Geen probleem! Om het beeld nog wat te versterken houdt hij de runderpoot vast en houdt het ondersteboven op de slachtbank.  Lekker dan!

Ik hoop dat er ooit nog een gelegenheid komt om Surabaya een tweede kans te geven. Misschien ben ik te snel met mijn oordeel. Wat kan ik nu zeggen over een stad waar ik slechts één dag ben geweest. Ik had heel graag samen met mijn vader door Surabaya willen lopen. Helaas is het door omstandigheden niet van gekomen. Ik hoop dat de dag ooit komt om dit samen te beleven.....